Huisarrest

Roermond, september1944

“…Ik heb nog steeds huisarrest vanwege “arbeitseinsatz”. Vanmorgen in de stad weer veel huiszoekingen om mannen en jongens op te sporen. Heel mannelijk Roermond is ondergedoken. Een fraaie vertoning. De spanning stijgt voortdurend (…) Geen elektriciteit, geen gas; wat zal ons verder ontnomen worden?(…) De dag wordt vervelend lang. We zitten van de ene stoel op de andere. De dames gaan van tijd tot tijd boodschappen doen en brengen dan ‘t bericht: geen heren op straat, in dit of dat stadsdeel worden de huizen doorzocht. (…) Wat voelt men het op ’t ogenblik als een gemis, dat we helemaal geen contact met de buitenwereld hebben.” – Henri Mooren.

Mijn overgrootvader schreef dit in zijn dagboeken tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tot een maand geleden vond ik wat hij schreef iets van een andere tijd, iets wat nu ondenkbaar zou zijn, maar inmiddels zie ik door de corona-crisis steeds meer parallellen tussen toen en nu. Natuurlijk is een oorlog anders dan een pandemie. Maar tegelijkertijd zijn er een aantal opvallende vergelijkingen. Om er wat te noemen: angst over je veiligheid & gezondheid, sociale isolatie en onzekerheid over wat de toekomst gaat brengen. Herkenbaar?

Ik heb 24 dagen doorgebracht in sociale isolatie vanwege aanhoudende luchtwegklachten. En dan merk je hoe belangrijk sociaal contact is en hoe vanzelfsprekend we onze vrijheid en veiligheid hebben gevonden. Af en toe kijk ik uit het raam naar het veldje achter mijn huis, waar dagelijks vele kinderen spelen op een klimtoestel alsof er niets aan de hand is. In 1944 was dit niet anders: “De kinderen spelen naar hartenlust op de plaats. Aan hen is niets te merken van oorlog of spanning. Ze sjouwen de hele dag met hun karretjes en spelen treintje. Van onrust of zorg geen spoor.”

Na een paar dagen in isolatie was ik de continue negatieve nieuwsstroom over COVID-19 zat. Het maakte mij eerder onrustig dan dat het mij hielp. Het lezen van de dagboeken van mijn overgrootvader boden wel de afleiding waar ik naar zocht. Het inspireerde mij om zelf een dagboek te gaan bijhouden en ik daag ook jou uit om hiermee te starten. Het gaat je enorm helpen om de volgende redenen:

1. Het schrijven in een dagboek is goed voor je gezondheid.

James Pennebaker behoort tot de meest gerenommeerde onderzoekers op het gebied van gezondheidsvoordelen door het schrijven in een dagboek. Ik herinnerde mij zijn onderzoek van de tijd dat ik psychologie studeerde. Het schrijven van 20 minuten per dag voor drie dagen over gedachten en gevoelens zorgde bij de onderzoeksgroep voor minder doktersbezoeken en betere schoolcijfers over een periode van ruim drie maanden. De onderzoekers vermoeden dat het uiten van verontrustende ervaringen via een dagboek zorgt voor het voorkomen van psychologisch conflict en stress-gerelateerde gezondheidsproblemen (Pennebaker & Francis, 1990). Het hele onderzoek vind je hier en veel meer onderzoeken over het positieve effect van het bijhouden van een dagboek vind je hier.

Tip: Probeer niet alleen te schrijven over wat er feitelijk gebeurt nu, maar ook over wat het met jou doet en welke gedachten er door je heen gaan. Je gedachten en emoties beschrijven heeft namelijk het meest positieve effect op je gezondheid.

2. Het schrijven in een dagboek geeft (mentale) rust.

Door het corona-virus zijn we beland in een onwaarschijnlijk situatie. We worden continu bestookt met angstberichten via het nieuws en sociale media. Ook zijn velen van ons aan huis gekluisterd, met minder ruimte voor eigen activiteiten en soms veel prikkels door andere huisgenoten, partner en/of kinderen. Het schrijven in je dagboek, al is het maar 20 minuten per dag, is een rustmomentje in deze hectiek. Het ordent je gedachten en het helpt je te ontprikkelen.

Tip: Pak elke dag een moment van bijvoorbeeld 20 minuten. Geef bij je eventuele huisgenoten aan even niet gestoord te willen worden, dit is een momentje voor jezelf. Schrijf over je dag, je gevoelens en gedachten en lees wat je hebt geschreven nog een keer na. Je zult zien dat het na verloop van tijd gaat voelen als een korte meditatie, waardoor je na afloop weer een ‘opgeladen’ gevoel hebt.

3. Je (klein)kinderen zullen je dankbaar zijn.

Elke dag prijs ik mezelf gelukkig dat ik kan lezen over het leven van mijn grootvader en overgrootvader in een tijd die veel impact heeft gehad op de maatschappij, hun leven en ook op de generaties daarna. We leven nu ook in een ongekende periode die in sommige opzichten lijkt op die van hen. En zou het niet zomaar zo kunnen zijn dat ook onze situatie nu veel impact gaat hebben op de maatschappij en hoe wij ons leven invulling geven de komende jaren? Dat ik nu kan lezen over wat er gebeurd is tijdens de Tweede Wereldoorlog in combinatie met de persoonlijke gedachten en gevoelens is erg waardevol. Jij kan zoiets nu ook achterlaten voor jouw (klein)kinderen of bijvoorbeeld onderzoekers, die je daar ooit ongetwijfeld onwijs dankbaar voor zullen zijn.

Tip: Misschien vind je de gedachten en gevoelens die je hebt beschreven te persoonlijk voor anderen. Je bepaalt uiteindelijk zelf of je dagboek geschikt is om te worden gelezen door volgende generaties, dus maak je daar geen zorgen over. En bedenk: de meest bijzondere dagboeken – zoals die van Anne Frank – hadden vaak juist ook een beschrijving van gedachten en gevoelens!